Dariusz

Imię Dariusz to kwintesencja lat 80. w Polsce – nosi je blisko 282 tysiące Polaków, co stawia je w gronie najpopularniejszych męskich imion w naszym kraju. To imię o starożytnych perskich korzeniach, które w Polsce przeżyło prawdziwy boom kilka dekad temu, stając się symbolem swojego pokolenia. Jego nośnicy mogą być dumni z bogatej historii – od potężnych władców imperium perskiego po współczesnych sportowców i artystów. Dariusz to imię pełne mocy, królewskiej godności i egzotycznego uroku, które mimo upływu lat zachowuje swój niepowtarzalny charakter.

📋 Podstawowe informacje:

Sprawdź aktualny ranking najpopularniejszych imion w Polsce

Pochodzenie imienia Dariusz

Imię Dariusz ma swoje korzenie w starożytnej Persji, gdzie funkcjonowało jako Dārayavahuš – forma pochodząca od staroirańskiego dāraya- („trzymać”, „posiadać”) i vahu- („dobry”, „dobro”). Razem tworzyły znaczenie „posiadający dobro”, „ten, który trzyma dobro” lub „władca dobra”. W staroperskim brzmiało to majestatycznie i godnie, odpowiednio do rangi wielkich królów, którzy to imię nosili.

W starożytności imię Dariusz było zarezerwowane dla władców imperium perskiego – nosiło je trzech wielkich królów z dynastii Achemenidów. Najbardziej znany to Dariusz I Wielki (panował 522-486 p.n.e.), który rozszerzył granice imperium od Egiptu po Indie, stworzył system administracyjny, wybudował drogi i ustanowił jednolitą walutę. To właśnie za jego panowania Persja osiągnęła szczyt potęgi jako jedno z największych imperiów w historii świata.

Z języka perskiego imię przeszło do greki jako Dareîos (Δαρεῖος), a stamtąd do łaciny jako Darius. W tej formie funkcjonowało w starożytnym Rzymie i średniowiecznej Europie, zachowując swój królewski i egzotyczny charakter. Do Polski dotarło prawdopodobnie przez łacinę kościelną, gdyż w kalendarzu liturgicznym pojawia się święty Dariusz – wczesno chrześcijański męczennik.

W polskim brzmi jako Dariusz – forma z charakterystycznym zakończeniem -usz, które nadaje mu słowiańskie brzmienie, choć imię to zachowało swój obcy, orientalny rdzeń. Ta kombinacja wschodniego pochodzenia z polską fonetyka sprawiła, że Dariusz brzmi w naszym języku egzotycznie, ale nie obco – wystarczająco intrygująco, by przyciągać uwagę rodziców.

Znaczenie imienia Dariusz

Podstawowe znaczenie imienia Dariusz – „posiadający dobro” lub „władca dobra” – niesie w sobie przesłanie o sile, bogactwie i sprawiedliwych rządach. W starożytnej Persji imię to symbolizowało nie tylko władzę materialną, ale też mądrość w zarządzaniu i odpowiedzialność za dobrobyt poddanych. Dariusz to król, który nie tylko posiada, ale też chroni i pomnaża to, co dobre.

Element „posiadania” można interpretować jako stabilność, pewność i bezpieczeństwo. Dariusz to ktoś, kto ma pod kontrolą swoje życie, kto wie, czego chce i potrafi to osiągnąć. To imię przywódcy – osoby zdecydowanej, odpowiedzialnej i godnej zaufania. W połączeniu z elementem „dobra” tworzy to obraz człowieka nie tylko silnego, ale też sprawiedliwego i prawego.

W tradycji chrześcijańskiej znaczenie Dariusza zostało wzbogacone o wymiar duchowy. Święty Dariusz męczennik to symbol odwagi w obronie wiary i gotowości do poświęcenia. Choć imię to ma pogańskie, perskie korzenie, jego przyjęcie przez chrześcijaństwo nadało mu nowy kontekst – posiadania dobra duchowego, bogactwa wewnętrznego, które przewyższa dobra materialne.

Współcześnie Dariusz postrzegany jest jako imię pełne energii, dynamizmu i męskiej siły. Kojarzy się z osobami pewnych siebie, ambicjonymi i niezależnymi – tymi, które nie boją się podejmować wyzwań i dążyć do wyznaczonych celów. To imię, które nie przechodzi niezauważone – ma w sobie coś z królewskiej godności i egzotycznego uroku.

W kulturze popularnej i potocznym odbiorze Dariusz często kojarzony jest z pokoleniem lat 80., gdy był niezwykle modny. Dla wielu osób to imię kolegi, przyjaciela, współpracownika – kogoś z własnego pokolenia. Niesie w sobie nostalgię za tamtymi czasami, ale też świadczy o pewnym stylu i guście rodziców, którzy wybierali imiona brzmiące nowocześnie i międzynarodowo.

Kto jest patronem imienia Dariusz?

Patronem imienia jest święty Dariusz – wczesno chrześcijański męczennik, który poniósł śmierć za wiarę w czasach prześladowań w IV wieku. Według tradycji, Dariusz był pochodzenia perskiego lub rzymskiego, a jego męczeństwo miało miejsce prawdopodobnie w Nicei (dzisiejsza Turcja) lub w okolicach Rzymu.

Święty Dariusz często wspominany jest razem ze świętą Chrysanią (jego żoną) oraz świętymi Maunem i Eleuteriuszem – towarzyszami męczeństwa. Według legendy hagiograficznej, Dariusz został aresztowany podczas prześladowań chrześcijan za odmowę złożenia ofiary bogom pogańskim. Mimo tortur i gróźb nie wyrzekł się swojej wiary i zginął śmiercią męczeńską.

Jego kult nigdy nie był szczególnie rozbudowany w Polsce – święty Dariusz to postać raczej w cieniu wielkich męczenników wczesno chrześcijańskich. Mimo to jego wspomnienie liturgiczne umożliwiło funkcjonowanie imienia Dariusz w tradycji katolickiej i nadało mu chrześcijańską legitymację, co sprzyjało jego późniejszej popularności.

Główne wspomnienie świętego Dariusza przypada 19 grudnia, choć w niektórych kalendarzach liturgicznych wymieniana jest też data 25 marca. Warto zauważyć, że dla większości współczesnych Dariuszów wymiar religijny imienia nie był decydujący przy wyborze – rodzice częściej kierowali się jego brzmieniem, nowoczesnością i międzynarodowym charakterem.

Historia imienia Dariusz w Polsce

Imię Dariusz dotarło do Polski już w średniowieczu przez łacinę kościelną, ale przez wieki pozostawało niezwykle rzadkie – prawie niespotykanym kuriozum w polskim nazewnictwie. W dokumentach historycznych pojawia się sporadycznie, głównie w formach zlatynizowanych wśród duchownych lub wykształconej szlachty mającej kontakt z kulturą antyczną.

Prawdziwy przełom nastąpił w latach 70. i 80. XX wieku, kiedy Dariusz stał się jednym z najmodniejszych imion w Polsce. Co sprawiło tę gwałtowną popularność? Kilka czynników: otwarcie na świat po okresie stalinizmu, zainteresowanie kulturą zachodnią, moda na imiona międzynarodowe, które brzmiały nowocześnie i można je było łatwo używać za granicą. Dariusz spełniał wszystkie te kryteria – był egzotyczny, ale nie obcy, międzynarodowy, ale funkcjonujący w polskiej tradycji.

W latach 80. Dariusz osiągnął szczyt popularności – tysiące polskich chłopców otrzymywało to imię przy chrzcie. Dla pokolenia urodzonego w tamtej dekadzie to jedno z najbardziej charakterystycznych imion – obok Marcina, Tomasza, Pawła czy Rafała. W szkołach podstawowych i średnich lat 90. w każdej klasie był przynajmniej jeden Darek.

Ta eksplozja popularności była zjawiskiem specyficznie polskim – w takim nasileniu Dariusz nie występował nigdzie indziej w Europie. Można powiedzieć, że Dariusz stał się fenomenem polskich lat 80., symbolem pewnego stylu życia i aspiracji pokolenia rodziców, którzy dorośli w PRL-u i marzyli o lepszej przyszłości dla swoich dzieci.

Od lat 90. popularność imienia zaczęła gwałtownie spadać. Nowa generacja rodziców sięgała po inne imiona – częściej tradycyjne polskie (jak Jan, Jakub, Antoni) lub zupełnie nowe trendy. Dariusz stał się imieniem kojarzonym z konkretnym pokoleniem, co paradoksalnie przyspieszyło jego odejście z mody. Dziś wybierają je już tylko nieliczni rodzice, często ci z sentymentem do lat 80. lub chcący uhonorować bliskich o tym imieniu.

Ile osób w Polsce ma na imię Dariusz?

Według najnowszych danych, imię Dariusz nosi w Polsce 281 738 żyjących osób, co plasuje je na 18. miejscu w krajowym rankingu. Ta imponująca liczba to przede wszystkim efekt boomu lat 70. i 80., gdy imię to było w absolutnej czołówce wyborów rodziców.

🏆 Popularność w skrócie:

Historia popularności imienia Dariusz to opowieść o spektakularnym wzlocie i jeszcze bardziej dramatycznym upadku. W 2000 roku imię zajmowało już tylko 51. pozycję z 717 nadaniami – to był już schyłek jego popularności po złotych latach 80. Patrząc na ogromną liczbę ponad 281 tysięcy Dariuszów w bazie możemy wnioskować, że dekada lat 80. była prawdziwym szczytem – prawdopodobnie w najlepszych latach tego okresu imię otrzymywało nawet kilka tysięcy chłopców rocznie.

Od początku XXI wieku obserwujemy konsekwentny i dramatyczny spadek. W 2005 roku Dariusz spadł na 73. miejsce z zaledwie 284 nadaniami – to już mniej niż połowa wartości z roku 2000. Trend ten pogłębiał się w kolejnych latach z nieubłaganą konsekwencją. W 2010 było to 87. miejsce i 294 nadania, w 2015 – 116. pozycja i tylko 142 nadania.

Dalsze lata przyniosły jeszcze większy spadek. W 2020 roku Dariusz znalazł się już na 131. miejscu z zaledwie 83 nadaniami, w 2021 spadł na 139. pozycję z 75 nadaniami, a w 2022 na 158. miejsce z 73 nadaniami. W 2023 było to już 151. miejsce i 70 nadań.

Najnowsze dane z 2024 roku pokazują, że imię Dariusz spadło na 197. pozycję z zaledwie 40 nadaniami – to spadek o 94% w porównaniu do roku 2000! To jeden z najbardziej dramatycznych spadków w historii polskich imion. Dariusz stał się imieniem niemal wymarłym wśród noworodków – symbolem konkretnej epoki, który nie znalazł drogi do serc nowego pokolenia rodziców.

GUS nie udostępnia danych sprzed 2000 roku, ale na podstawie obecnej liczby ponad 281 tysięcy Dariuszów możemy z pewnością stwierdzić, że lata 70. i szczególnie 80. XX wieku były absolutnym szczytem popularności tego imienia – okresem, który wygenerował zdecydowaną większość współczesnych nośników tego imienia.

Sprawdź popularność imienia Dariusz na przestrzeni różnych lat

Historia i popularność imienia Dariusz na świecie

Imię Dariusz, choć ma starożytne perskie korzenie, nigdy nie stało się prawdziwie globalnym fenomenem – jego popularność koncentruje się w kilku konkretnych regionach, a największa zawsze była w Polsce.

W starożytnej Persji imię nosiło trzech wielkich królów z dynastii Achemenidów – Dariusz I Wielki, Dariusz II i Dariusz III. Ten ostatni był przeciwnikiem Aleksandra Wielkiego i przegrał z nim w słynnej bitwie pod Issos. Po upadku imperium perskiego imię to stopniowo zanikło w Iranie, choć współcześnie pojawia się tam sporadycznie w formach perskich.

W Europie Zachodniej imię występuje w różnych wersjach językowych, choć nie cieszy się szczególną popularnością. W krajach anglojęzycznych funkcjonuje jako Darius – spotykane głównie w Stanach Zjednoczonych, gdzie jest to imię dość rzadkie, ale rozpoznawalne. We Włoszech i innych krajach romańskich występuje jako Dario – forma krótsza i bardziej melodyczna, która cieszy się tam umiarkowaną popularnością. W Hiszpanii i Ameryce Łacińskiej spotykamy formę Darío (z akcentem).

We Francji imię pojawia się jako Darius, ale jest to wybór niszowy. W Niemczech również spotykamy formę Darius, szczególnie wśród rodzin o pochodzeniu śródziemnomorskim lub bałkańskim.

W krajach słowiańskich Dariusz ma najbardziej zróżnicowaną popularność. W Czechach i na Słowacji nie był nigdy szczególnie modny. Na Ukrainie sporadycznie pojawia się forma Дарій (Darij), ale to imię rzadkie. W Rosji praktycznie nie występuje w tradycji prawosławnej.

Prawdziwy fenomen popularności Dariusza to zjawisko specyficznie polskie. Nigdzie indziej w Europie imię to nie osiągnęło takiego nasilenia jak w Polsce lat 80. Można powiedzieć, że Dariusz stał się imieniem polskiego pokolenia PRL-u, symbolem aspiracji i marzeń tamtych czasów.

W diasporze polskiej – w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Australii – mieszkają tysiące Dariuszów, którzy wyemigrowali z Polski. Często używają skróconej formy Darek lub anglicyzowanej wersji Darius/Dare, by ułatwić komunikację w nowym środowisku.

Zdrobnienia imienia Dariusz

Polskie zdrobnienia imienia Dariusz są popularne i powszechnie używane, często nawet bardziej niż forma pełna. Najpopularniejsze to Darek – forma tak rozpowszechniona, że wielu ludzi w ogóle nie kojarzy jej z pełnym imieniem Dariusz. Darek to imię nieformalne, przyjacielskie, swojskie – używane zarówno w stosunku do dzieci, jak i dorosłych.

Inne popularne zdrobnienia to Daruś, Daro, Darusiek, Dareczek. W rodzinach można usłyszeć także Dariuszek (forma bardziej pełna, rzadziej spotykana) czy Dari (forma krótka, stosowana głównie wobec małych dzieci).

Ciekawym zjawiskiem jest to, że wielu Dariuszów na co dzień przedstawia się jako Darek, traktując tę formę jako swoje właściwe imię. To pokazuje, jak silnie zdrobnienie zakorzeniło się w polskiej kulturze nazewniczej.

Kiedy są imieniny Dariusza?

Imieniny Dariusza obchodzone są 19 grudnia – w dniu wspomnienia świętego Dariusza męczennika. Alternatywna data to 25 marca, choć jest ona rzadziej celebrowana. Warto zauważyć, że dla większości współczesnych Dariuszów aspekt religijny imienia nie ma większego znaczenia – rodzice w latach 80. kierowali się raczej brzmieniem i nowoczesnością niż kultem świętego patrona.

Znane osoby o imieniu Dariusz

Historia i współczesność zapamiętały wielu wybitnych Dariuszów. Dariusz I Wielki (550-486 p.n.e.) to jeden z największych władców starożytności, król Persji z dynastii Achemenidów. Za jego panowania imperium perskie osiągnęło szczyt potęgi, rozciągając się od Egiptu po Indie. Stworzył system administracyjny, który stał się wzorem dla późniejszych imperiów, wybudował Drogę Królewską i pałac w Persepolis.

W polskiej kulturze wyróżnia się Dariusz Michalski – muzyk, kompozytor i aranżer, współtwórca zespołu Maanam, jeden z czołowych gitarzystów polskiej sceny rockowej lat 80. i 90. Dariusz Dziekanowski to legendarny piłkarz, reprezentant Polski, strzelec bramek w najważniejszych meczach reprezentacji, grający m.in. w Legii Warszawa i za granicą.

Dariusz Gnatowski (1961-2020) to wybitny polski aktor, pamiętany przede wszystkim z kultowej roli Arnolda Boczka w serialu Świat według Kiepskich. Jego kreacja stała się ikoną polskiej telewizji i przyniosła mu ogromną popularność.

Dariusz Wołowski to znany polski dziennikarz sportowy i komentator, głos wielu wielkich wydarzeń sportowych w polskiej telewizji. Z kolei Dariusz Szpakowski to kolejny ceniony komentator sportowy, szczególnie kojarzony z relacjami z meczów piłkarskich.

W świecie muzyki współczesnej Dariusz Kozakiewicz (znany jako VNM) to producent muzyczny i DJ, twórca wielu hitów polskiej sceny hip-hopowej i elektronicznej.

Wśród sportowców wyróżnia się także Dariusz Śledź – koszykarz reprezentacji Polski, oraz Dariusz Baranowski – kolarz szosowy, wielokrotny medalista mistrzostw Polski.

Ciekawostki o imieniu Dariusz

Oto kilka mniej znanych, ale interesujących faktów związanych z imieniem Dariusz.

Królewskie korzenie

Imię Dariusz w starożytnej Persji było imieniem zarezerwowanym dla władców. Trzej wielcy królowie nosili to imię, co uczyniło je synonimem władzy i majestatu. Dariusz I Wielki wybudował jeden z największych pałaców starożytnego świata – Persepolis, którego ruiny do dziś zachwycają turystów w Iranie.

Fenomen polski

Dariusz to jedno z niewielu imion, które stało się specyficznym fenomenem polskim. Nigdzie indziej w Europie nie osiągnęło takiej popularności jak w Polsce lat 80. To czyni je imieniem pokoleniowym – dla wielu Polaków Dariusz to po prostu kolega z klasy, współpracownik czy przyjaciel z tego samego rocznika.

Najszybszy spadek popularności

Dariusz należy do imion o najdramatyczniejszym spadku popularności w historii polskiej onomastyki. Z poziomu setek czy tysięcy nadań rocznie w latach 80. spadł do zaledwie 40 nadań w 2024 roku. To pokazuje, jak bardzo mody na imiona są zmienne i jak silnie konkretne imiona mogą być kojarzone z określoną epoką.

Imię w popkulturze

Zdrobnienie Darek stało się tak popularne w Polsce lat 80. i 90., że funkcjonuje jako uniwersalny symbol przeciętnego Polaka z tamtego pokolenia – podobnie jak Kevin w Niemczech czy Wayne w Wielkiej Brytanii. W humorze i satyrze „Darek” to często bohater żartów o pokoleniu PRL-u.

Dariusz – imię pokolenia

Imię Dariusz to symbol konkretnej epoki w polskiej historii – lat 70. i 80., gdy rodzice marzyli o nowoczesności i otwarciu na świat. Choć dziś wybierane przez zaledwie nielicznych, jego blisko 282 tysiące nośników w Polsce to żywe świadectwo tamtych czasów. Dla pokolenia Dariuszów to imię pełne wspomnień, tożsamości i dumy – bo choć może już nie jest modne, pozostaje ich własne, niepowtarzalne i na zawsze związane z ich czasem. Dariusz udowodnił, że niektóre imiona są jak kapsuły czasu – niosą w sobie ducha epoki i stają się znakiem rozpoznawczym całego pokolenia.

Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj do naszej encyklopedii imion albo odkryj, które imiona są najmodniejsze w rankingu popularności imion wybieranych przez rodziców w tym roku.

---

Najczęściej zadawane pytania o imię Dariusz (FAQ)

Co oznacza imię Dariusz?

Imię Dariusz oznacza „posiadający dobro”, „ten, który trzyma dobro” lub „władca dobra”. Pochodzi od staroperskiego Dārayavahuš, złożonego z elementów dāraya- (trzymać, posiadać) i vahu- (dobro). Symbolizuje siłę, mądrość w zarządzaniu i sprawiedliwość.

Skąd pochodzi imię Dariusz?

Dariusz pochodzi ze starożytnej Persji, gdzie było imieniem wielkich królów z dynastii Achemenidów. Z języka staroperskiego przeszło do greki jako Dareîos, następnie do łaciny jako Darius. Do Polski dotarło przez łacinę kościelną i zdobyło ogromną popularność w latach 70. i 80. XX wieku.

Kiedy obchodzimy imieniny Dariusza?

Główne imieniny Dariusza przypadają 19 grudnia – w dniu wspomnienia świętego Dariusza męczennika. Alternatywna data to 25 marca, choć jest ona rzadziej celebrowana w Polsce.

Czy imię Dariusz ma swojego patrona?

Tak, patronem imienia jest święty Dariusz – wczesnochrześcijański męczennik z IV wieku, który poniósł śmierć za wiarę podczas prześladowań. Według tradycji zginął razem ze świętą Chrysanią i innymi towarzyszami męczeństwa.

Jakie są zdrobnienia imienia Dariusz?

Najpopularniejsze zdrobnienie to Darek – forma tak powszechna, że często używana jako samodzielne imię. Inne zdrobnienia to: Daruś, Daro, Darusiek, Dareczek, Dariuszek oraz Dari (dla małych dzieci).

Ile osób w Polsce ma na imię Dariusz?

Według danych z bazy obejmującej wszystkie żyjące osoby (stan na styczeń 2025), imię Dariusz nosi w Polsce 281 738 osób, co plasuje je na 18. miejscu wśród najpopularniejszych męskich imion w kraju.

Czy imię Dariusz jest popularne w innych krajach?

Dariusz występuje w różnych formach na świecie: Darius (kraje anglojęzyczne, Francja, Niemcy), Dario (Włochy), Darío (Hiszpania, Ameryka Łacińska). Jednak nigdzie nie osiągnęło takiej popularności jak w Polsce lat 80., gdzie stało się fenomenem pokoleniowym.

Jakie znane osoby noszą imię Dariusz?

Wśród znanych Dariuszów znajdują się: Dariusz I Wielki (król Persji), Dariusz Michalski (muzyk, Maanam), Dariusz Dziekanowski (piłkarz), Dariusz Gnatowski (aktor), Dariusz Szpakowski (komentator sportowy) oraz Dariusz Wołowski (dziennikarz sportowy).

---

Źródła i literatura

• Dariusz – Wikipedia
• Statystyki imion – dane.gov.pl
• Święty Dariusz męczennik – Brewiarz.pl
• Grzenia, Jan. Słownik imion. PWN, 2006.
• Evans, Leslie Dunkling. The Penguin Book of Baby Names. Penguin Books, 2007.