Karol

Karol to imię, które od wieków kojarzy się z władcą, siłą i godnością. Jego królewskie korzenie, międzynarodowy charakter i głębokie znaczenie sprawiają, że przez dziesięciolecia pozostaje jednym z klasycznych wyborów rodziców w Polsce i na świecie. Dziś nosi je ponad 165 tysięcy mężczyzn w naszym kraju, a jego historia sięga starożytnych Germanów. Odkryj pochodzenie Karola, poznaj jego symbolikę i sprawdź, jak zmieniała się jego popularność na przestrzeni lat.

Sprawdź aktualny ranking najpopularniejszych imion w Polsce

Pochodzenie imienia Karol

Karol to imię o starożytnych germańskich korzeniach, wywodzące się od słowa „karl” lub „karal”, które oznaczało „mężczyzna”, „mąż”, „człowiek wolny” lub „dzielny wojownik”. W kulturze germańskiej termin ten odnosił się do pełnoprawnych, wolnych mężczyzn, którzy mogli nosić broń i brać udział w życiu plemienia.

Z czasem słowo to nabrało dodatkowego znaczenia – zaczęło oznaczać „króla” lub „władcę”. To właśnie od germańskiego „karl” pochodzi wiele współczesnych słów oznaczających monarchy w różnych językach europejskich.

Największy wpływ na rozprzestrzenienie się imienia Karol miał Karol Wielki (Carolus Magnus, Charlemagne, 747–814) – król Franków, który zjednoczył większość Europy Zachodniej i został koronowany przez papieża na cesarza Zachodu w 800 roku. Jego panowanie było złotą erą kultury i nauki, zwaną renesansem karolińskim. Dzięki tej postaci imię Karol stało się synonimem władzy, mądrości i wielkości.

W średniowieczu imię to było niezwykle popularne wśród europejskich monarchów. Nosiło je wielu królów Francji, Anglii, Hiszpanii, Szwecji, Węgier i innych krajów. W Polsce imię Karol również było obecne, choć nigdy nie było imieniem panującym – nie mieliśmy króla o tym imieniu.

Do Polski Karol dotarło wraz z chrześcijaństwem i wpływami zachodnimi i przez wieki funkcjonowało jako imię szlacheckie i arystokratyczne. W XX wieku jego popularność wzrosła szczególnie w latach 2000., częściowo dzięki kultowi Jana Pawła II (Karola Wojtyły).

Znaczenie imienia Karol

Karol oznacza „mężny”, „dzielny”, „silny” lub po prostu „mężczyzna”. To imię niosące ze sobą przesłanie siły, odwagi i męskości – cech, które w kulturze germańskiej były fundamentem tożsamości wojownika i wolnego człowieka.

W starożytności germańskiej być „karl” znaczyło być pełnoprawnym członkiem społeczności – kimś, kto mógł nosić broń, brać udział w wiecach plemiennych i decydować o losach swojego ludu. To było wyróżnienie i zaszczyt, symbol wolności i godności.

Kiedy imię to stało się imieniem królów i cesarzy, nabrało dodatkowego wymiaru – symbolizowało władzę, autorytet i wielkość. Karol to ktoś, kto rządzi mądrze, sprawiedliwie i z siłą – wzór władcy, który łączy moc z rozwagą.

W chrześcijańskiej tradycji imię Karol nabrało jeszcze innego znaczenia dzięki świętym – szczególnie świętemu Karolowi Boromeuszowi, który był wzorem pokory, służby i miłości do ubogich. W tym kontekście Karol to nie tylko siła i władza, ale także odpowiedzialność i troska o innych.

Współcześnie Karol kojarzy się z klasą, godnością i solidnością. To imię, które sugeruje, że jego nosiciel jest człowiekiem honorowym, odpowiedzialnym, o mocnych zasadach. Dla wielu Polaków Karol to także imię Jana Pawła II (Karola Wojtyły), co nadaje mu szczególnego, duchowego wymiaru.

Historia imienia Karol w Polsce

Karol ma w Polsce długą historię, choć nigdy nie było imieniem panującym – żaden polski król nie nosił tego imienia. Mimo to funkcjonowało ono przez wieki w rodzinach szlacheckich i arystokratycznych, często jako drugie imię lub w formach złożonych.

W XIX wieku imię Karol było stosunkowo popularne wśród polskiej elity intelektualnej i artystycznej. Nosiło je wielu polskich twórców, naukowców i działaczy narodowych, co nadało mu patriotycznego charakteru.

W XX wieku, szczególnie w okresie międzywojennym, Karol był wybierany przez rodziny ceniące tradycję i europejski charakter. Nie należał jednak do absolutnej czołówki – dominowały inne imiona.

Prawdziwy wzrost popularności Karola nastąpił w latach 2000. i 2010., co było związane z kultem Jana Pawła II (Karola Wojtyły), który zmarł w 2005 roku. Dla wielu polskich rodzin nadanie dziecku imienia Karol było hołdem dla wielkiego papieża i wyrażeniem wiary oraz polskości.

W 2000 roku Karol zajmował 25. miejsce z 3084 nadaniami – to był już bardzo wysoki wynik. W 2005 roku (rok śmierci Jana Pawła II) popularność eksplodowała – Karol wspiął się na 15. miejsce z 3902 nadaniami! To był szczyt jego popularności.

Od tego momentu popularność zaczęła stopniowo maleć. W 2010 roku było to 30. miejsce (2871 nadań), w 2015 roku – 28. miejsce (2647 nadań), w 2020 roku – 33. miejsce (1717 nadań). W 2024 roku Karol zajął 40. miejsce z 779 nadaniami. W pierwszej połowie 2025 roku było to 343 nadania i 39. pozycja.

Choć popularność Karola spadła w porównaniu ze szczytem, wciąż jest to imię regularnie wybierane przez setki rodzin rocznie. Jego klasyczny charakter, królewskie korzenie i związek z Janem Pawłem II sprawiają, że pozostaje ważnym elementem polskiej tożsamości.

Kto jest patronem imienia Karol?

Patronem imienia Karol jest przede wszystkim święty Karol Boromeusz (1538–1584), włoski kardynał, arcybiskup Mediolanu i jedna z najważniejszych postaci kontrreformacji. Karol Boromeusz pochodził z arystokratycznej rodziny i już w młodym wieku osiągnął wysokie godności kościelne.

Mimo bogactwa i pozycji społecznej, święty Karol Boromeusz żył w ascezie i prostocie. Był znany z nieustannej troski o ubogich, chorych i cierpiących. Kiedy Mediolan nawiedziła zaraza dżumy, Karol osobiście opiekował się chorymi, nie bacząc na niebezpieczeństwo zarażenia. Jego odwaga i miłość do ludzi uczyniły go bohaterem i świętym.

Święty Karol Boromeusz był także wielkim reformatorem Kościoła – wprowadzał zalecenia Soboru Trydenckiego, reformował seminaria duchowne, dbał o poziom intelektualny i moralny duchowieństwa. Jego działalność miała ogromny wpływ na odnowę Kościoła katolickiego w czasach reformacji.

Jego imieniny obchodzone są 4 listopada – to najpopularniejsza data dla wszystkich Karoli w Polsce.

Innym ważnym patronem jest święty Karol Lwanga (1860–1886) – męczennik z Ugandy, który zginął za wiarę. Był jednym z dwudziestu dwóch męczenników ugandyjskich, którzy zostali spaleni żywcem za odmowę wyrzeczenia się chrześcijaństwa. Jego imieniny przypadają 3 czerwca.

Dla Polaków szczególne znaczenie ma także błogosławiony Karol de Foucauld (1858–1916) – francuski pustelnik i misjonarz, który żył wśród muzułmanów na Saharze, oraz oczywiście święty Jan Paweł II (Karol Wojtyła, 1920–2005) – papież Polak, jedna z najważniejszych postaci XX wieku.

Ile osób w Polsce ma na imię Karol?

Według bazy danych PESEL (stan na 22 stycznia 2025 r.) w Polsce żyje 165 855 mężczyzn noszących imię Karol. To 45. miejsce na liście najpopularniejszych męskich imion w kraju – wynik, który może wydawać się niski, ale trzeba pamiętać, że większość Karoli to młodzi mężczyźni urodzeni w ostatnich 25 latach.

Historia popularności imienia Karol w Polsce to opowieść o wzlocie związanym z Janem Pawłem II i stopniowym spadku. W 2000 roku Karol zajmował 25. miejsce z 3084 nadaniami – to był już bardzo dobry wynik, pokazujący, że imię to było w czołówce wyborów rodziców.

Prawdziwa eksplozja nastąpiła w 2005 roku – roku śmierci Jana Pawła II. Karol wspiął się na 15. miejsce z 3902 nadaniami! To był wzrost o ponad 25% w ciągu zaledwie 5 lat. Dla wielu polskich rodzin nadanie dziecku imienia Karol było hołdem dla wielkiego papieża i wyrażeniem wiary oraz patriotyzmu.

Od tego momentu popularność zaczęła stopniowo maleć. W 2010 roku było to 30. miejsce z 2871 nadaniami, w 2015 roku – 28. miejsce (2647 nadań), w 2020 roku – 33. miejsce (1717 nadań). Spadek był konsekwentny, choć nie dramatyczny.

W 2024 roku Karol zajął 40. miejsce z 779 nadaniami – to spadek o ponad 75% w porównaniu ze szczytem. W pierwszej połowie 2025 roku było to 343 nadania i 39. pozycja.

Dlaczego popularność Karola spadła? Po pierwsze, emocje związane ze śmiercią Jana Pawła II z czasem osłabły, a młodsze pokolenia rodziców nie miało już tak silnego związku emocjonalnego z tą postacią. Po drugie, współczesne trendy faworyzują krótsze, bardziej nowoczesne imiona. Mimo to Karol pozostaje klasycznym, godnym wyborem, pełnym historii i znaczenia.

Sprawdź popularność imienia Karol na przestrzeni różnych lat

Popularność imienia Karol na świecie

Karol to imię o globalnym zasięgu, które w różnych formach występuje praktycznie na całym świecie. Jego międzynarodowy charakter sprawia, że jest rozpoznawalne i popularne w dziesiątkach krajów.

W krajach anglosaskich używa się formy Charles – imię to było niezwykle popularne przez wieki i nosiło je wielu królów angielskich, w tym obecny król Karol III (Charles III). W USA Charles również cieszy się dużą popularnością, choć jego szczyt przypadał na pierwszą połowę XX wieku.

We Francji imię występuje jako Charles i jest jednym z klasycznych francuskich imion – nosiło je dziesięciu królów francuskich, co uczyniło je symbolem monarchii i elegancji. W Hiszpanii i krajach Ameryki Łacińskiej używa się formy Carlos, która jest niezwykle popularna – należy do najpopularniejszych imion męskich w wielu krajach hispanojęzycznych.

We Włoszech spotyka się formę Carlo, w Portugalii – Carlos. W Niemczech używa się Karl – forma najbliższa oryginalnemu germańskiemu słowu. W krajach skandynawskich również spotyka się formę Karl lub Carl, szczególnie w Szwecji.

W krajach słowiańskich Karol występuje w różnych formach. W Czechach i Słowacji używa się Karel, w Rosji – Карл (Karl), choć nie należy to do najpopularniejszych imion. W Rumunii spotyka się formę Carol.

W Izraelu i krajach arabskich imię to nie ma tradycji kulturowej. W językach azjatyckich może być transkrybowane, ale nie ma ugruntowanej formy.

Zdrobnienia imienia Karol

Karol ma wiele pięknych i popularnych zdrobnień, które są chętnie używane przez rodzinę i przyjaciół w codziennych sytuacjach.

Najpopularniejszym zdrobnieniem jest Karolek – pieszczotliwa, polska forma, która doskonale sprawdza się szczególnie w dzieciństwie. To właśnie Karolek najczęściej słyszą mali Karolowie od swoich rodziców i najbliższych.

Innym bardzo popularnym zdrobnieniem jest Lolek – forma kultowa dla Polaków, gdyż tak był nazywany Karol Wojtyła (Jan Paweł II) w dzieciństwie i młodości. Lolek to zdrobnienie pełne ciepła i sympatii, używane szczególnie w polskim kontekście.

Można też usłyszeć Lolo – jeszcze bardziej pieszczotliwą formę, używaną w kręgu rodzinnym. Rzadziej spotykane są formy takie jak Karuś, Karoluś czy Karoś – te zdrobnienia mają charakter bardziej intymny.

W kontekście międzynarodowym używa się Charlie (od angielskiego Charles) – nowoczesnego, popularnego zdrobnienia, które brzmi stylowo i przystępnie.

Kiedy są imieniny Karola?

Imieniny Karola obchodzone są w wielu datach w ciągu roku, związanych z różnymi świętymi noszącymi to imię. Najpopularniejsza data to 4 listopada – wspomnienie świętego Karola Boromeusza, arcybiskupa Mediolanu i wielkiego reformatora Kościoła.

Inne ważne daty to 28 października – wspomnienie świętego Karola, 3 czerwca – wspomnienie świętego Karola Lwangi, męczennika z Ugandy, oraz 22 października – wspomnienie świętego Jana Pawła II (Karola Wojtyły).

Znane osoby o imieniu Karol

Imię Karol noszą wybitne postacie ze świata kultury, nauki, polityki i sportu. Oto kilka najbardziej rozpoznawalnych Karoli:

Karol Wielki (747–814) – król Franków i cesarz Zachodu, jeden z najważniejszych władców w historii Europy. Zjednoczył większą część Europy Zachodniej, wspierał rozwój nauki i kultury (renesans karoliński), a jego koronacja cesarska w 800 roku zapoczątkowała tradycję Świętego Cesarstwa Rzymskiego.

Karol Darwin (1809–1882) – brytyjski przyrodnik i biolog, twórca teorii ewolucji przez dobór naturalny. Jego dzieło „O pochodzeniu gatunków” zrewolucjonizowało naukę i na zawsze zmieniło sposób, w jaki rozumiemy życie na Ziemi.

Karol Marks (1818–1883) – niemiecki filozof, ekonomista i rewolucjonista, twórca marksizmu. Jego dzieła, szczególnie „Manifest komunistyczny” i „Kapitał”, wywarły ogromny wpływ na historię XX wieku.

Karol III (ur. 1948) – obecny król Wielkiej Brytanii, który objął tron po śmierci królowej Elżbiety II w 2022 roku. Przez dziesięciolecia był księciem Walii i jednym z najdłużej oczekujących na tron spadkobierców w historii.

Karol Wojtyła – Jan Paweł II (1920–2005) – papież Polak, jedna z najważniejszych postaci XX wieku. Jego pontyfikat trwał ponad 26 lat i miał ogromny wpływ na upadek komunizmu w Europie Wschodniej. Dla Polaków to postać kultowa, symbol wiary i polskości.

Karol Strasburger (ur. 1939) – legendarny polski dziennikarz, prezenter telewizyjny i aktor, prowadzący „Teleexpress” przez wiele lat. Postać rozpoznawalna i szanowana w polskich mediach.

Karol Okrasa (ur. 1975) – polski szef kuchni, autor książek kulinarnych i prowadzący programy „Okrasa łamie przepisy” oraz „MasterChef”. Postać bardzo popularna w polskiej telewizji.

Ciekawostki o imieniu Karol

Imię Karol ma bogatą historię i kilka ciekawych odniesień kulturowych, które warto poznać.

Karol Wojtyła – Lolek, który został papieżem

Najbardziej znanym Polakiem noszącym imię Karol był Karol Wojtyła, który jako Jan Paweł II został pierwszym papieżem Polakiem w historii. W dzieciństwie i młodości był nazywany „Lolek” – to zdrobnienie stało się symbolem jego ludzkiej, przystępnej strony. Dla wielu Polaków nadanie dziecku imienia Karol to hołd dla wielkiego papieża.

Imię dziesięciu królów francuskich

We Francji imię Charles (Karol) było noszone przez dziesięciu królów, co uczyniło je jednym z najpopularniejszych imion królewskich w historii Europy. Wśród nich był Karol Wielki (Charlemagne), Karol V Mądry czy Karol VII, za panowania którego Francja odzyskała tereny zajęte przez Anglię.

Wzrost popularności po śmierci Jana Pawła II

W 2005 roku – roku śmierci Jana Pawła II – popularność imienia Karol gwałtownie wzrosła w Polsce. Było to 3902 nadania (15. miejsce), co stanowiło wzrost o ponad 25% w porównaniu z rokiem 2000. Dla wielu polskich rodzin było to wyraz szacunku i hołdu dla wielkiego papieża.

Karol – imię pełne godności i historii

Karol to imię, które łączy królewskie korzenie z duchową głębią, historyczną wielkość z nowoczesnością. Choć jego popularność w Polsce spadła po szczycie w 2005 roku, wciąż pozostaje klasycznym, godnym wyborem. Nosi je ponad 165 tysięcy mężczyzn w Polsce, którzy z dumą identyfikują się z tym pięknym, pełnym znaczenia imieniem.

Chcesz wiedzieć więcej? Zajrzyj do naszej encyklopedii imion albo odkryj, które imiona są najmodniejsze w rankingu popularności imion wybieranych przez rodziców w tym roku.

---

Najczęściej zadawane pytania o imię Karol (FAQ)

Co oznacza imię Karol?

Imię Karol oznacza „mężny”, „dzielny”, „silny” lub po prostu „mężczyzna”. Wywodzi się z germańskiego słowa „karl”, które oznaczało wolnego, pełnoprawnego mężczyznę.

Skąd pochodzi imię Karol?

Karol pochodzi z języka germańskiego i wywodzi się od słowa „karl” lub „karal”. Największy wpływ na jego rozprzestrzenienie miał Karol Wielki (747–814), król Franków i cesarz Zachodu.

Kiedy obchodzimy imieniny Karola?

Najpopularniejsza data imienin Karola to 4 listopada – wspomnienie świętego Karola Boromeusza. Inne ważne daty to 28 października, 3 czerwca oraz 22 października (święty Jan Paweł II).

Czy imię Karol ma swojego patrona?

Tak, patronem imienia Karol jest przede wszystkim święty Karol Boromeusz (1538–1584) – arcybiskup Mediolanu, wielki reformator Kościoła i opiekun ubogich. Inni patroni to święty Karol Lwanga oraz święty Jan Paweł II (Karol Wojtyła).

Jakie są zdrobnienia imienia Karol?

Najpopularniejsze zdrobnienia to Karolek, Lolek oraz Lolo. Rzadziej spotykane są formy takie jak Karuś, Karoluś czy Charlie.

Ile osób w Polsce ma na imię Karol?

Według danych z bazy PESEL (stan na 22 stycznia 2025 r.), w Polsce żyje 165 855 mężczyzn noszących imię Karol, co daje mu 45. miejsce w rankingu najpopularniejszych męskich imion w kraju.

Czy imię Karol jest popularne w innych krajach?

Tak, Karol jest imieniem o globalnym zasięgu. W krajach anglosaskich występuje jako Charles, we Francji jako Charles, w Hiszpanii jako Carlos, we Włoszech jako Carlo, a w Niemczech jako Karl.

Jakie znane osoby noszą imię Karol?

Do najbardziej znanych Karoli należą: Karol Wielki (cesarz), Karol Darwin (przyrodnik), Karol Marks (filozof), Karol III (król Wielkiej Brytanii), Karol Wojtyła – Jan Paweł II (papież), Karol Strasburger (dziennikarz) oraz Karol Okrasa (szef kuchni).

---

Źródła i literatura

• Karol – Wikipedia
• Lista osób w bazie PESEL – dane.gov.pl
• St. Charles Borromeo – Catholic Online
• Evans, Leslie Dunkling. The Penguin Book of Baby Names. Penguin Books, 2007.
• Ogilvie, Teresa Norman. The Complete Book of Baby Names. Perigee Books, 2005.